De grenzen van humor

[ypsilon]

Bij wijze van inleiding:



Ik heb vanochtend luidop gelachen met deze comic van xkcd. Voor degenen die de comic niet lezen enige achtergrond: de Black Hat Man en zijn vriendin staan te boek als classholes, i.e. ze zijn hilarisch creatief in het bedenken van manieren om anderen leed te bezorgen (zie o.a. nerd sniping en de journal-verhaallijn (2, 3, 4, 5)).

Op de forums van xkcd ontstond een discussie over de vraag of dit grappig is, en waarom dit toelaatbaar is, terwijl lachen met verkrachting veeleer taboe is.

Ik ben benieuwd naar de mening van onze forummers.

Edit: I know, schaamteloze hoeveelheid links naar de comic...

[StrangeQuark]

Humor komt in veel verschillende vormen voor en vaak is het gebaseerd op een onverwachtheid. Dit kan een kwinkslag zijn wanneer het niet 'hoort' te komen of woorden die anders gebruikt worden dan normaal. Kortom het moet anders zijn dan normaal, iets onverwachts hebben. Aangezien wij maatschappelijke standaarden hebben die vertellen wat serieus dient behandelt te worden en wat niet, zit humor vaak in het confronterende. Het onverwachtse grove. Ik zelf hou erg van grove humor en ben wellicht een beta wetenschapper pur sang en daardoor wellicht wat rechtlijnig in het doortrekken van argumenten.

Als humor hem zit in het onverwachte en gemaakt wordt niet om te kwetsen maar om te lachen en te vermaken, vind ik dat er geen grenzen zijn aan humor. Dat het persoonlijk is of niet, vind ik persoonlijk niet helemaa er toe doen. Dat vrienden van mij nare ziektes hebben gekregen, moet niet ineens mijn gevoel voor humor beinvloeden en het doet dat dan ook niet echt. Ik kan nog steeds even hard lachen om grove grappen omtrend ziektes die ineens dichtbij me staan. Maak zelf ook grappen over mijn suikerziekte (diabetes is sweet!) en waarom ook niet. Het verlicht de emotionele lading die ligt in een probleem, maar bagetaliseert het daarmee ook het probleem zelf? Ik denk dat daar het probleem ligt van mensen die humor schofferend vinden. Humor kan je prima maken om de grap zelf, om het lachen, omdat het simpel weg gemaakt kon en moest worden. De ernst van een gegeven wordt er nooit minder om.

De nare aspecten van een ziekte of de dood worden niet anders wanneer er een grap over gemaakt wordt. Alleen ons emotionele plaatje wat we plakken aan een situatie. Dat emotionele verhaal is verder noch universeel nog 'waar'. Als mij iets gruwelijks overkomt, reageer ik daar wellicht anders op dan een ander persoon. Als ik een fantastische dag heb gehad voordat ik slecht nieuws hoor reageer ik al anders op dat nieuws dan wanneer ik een slechte dag heb gehad voor het nieuws. Ik denk dat dat voor alle mensen geldt. Dus als mensen onderling anders reageren op feiten en ik persoonlijk al anders kan reageren op feiten, wie zegt dan dat de emotie die ik voel bij bepaalde situaties de enige emotie is die ik moet voelen. Wat ik doe met dit gegeven is dat je altijd kan bepalen welke emotie ergens bij hoort, dat is niet een kwestie van wegdrukken van emoties, dat is bezig zijn met wat daadwerkelijke feiten zijn en wat het label is wat ik erop plak. Dit is een levenshouding die me veel vrijheid en geluk heeft gegeven. In de lijn daarvan vind ik dus ook dat humor altijd moet kunnen, echter het is onnodig en stomzinnig om mensen te gaan kwetsen. Dus als ik weet dat iemand moeite kan gaan hebben met mijn grap, dan wacht ik even en maak ik het desnoods bij iemand anders. Ik ga de confrontatie niet opzoeken, maar humor zou universeel moeten zijn, in mijn optiek. Dat betekend dus dat grappen over de dood, over geloof (welke dan ook), over ziektes en de naarste dingen die mensen elkaar aandoen moet kunnen. Wellicht dat niet iedereen er tegen kan of tegen de confrontatie met hun problemen kan en daar dien je wel een beetje rekening mee te houden. Als je echter een strip maakt voor het algemene publiek, en een kleine minderheid voelt zich geschokt dan is dat een democratisch gegeven. De meerderheid wil het, dus de minderheid krijgt het.

[Klintersaas]

Leuk toeval, ik heb enkele weken geleden een redevoering gehouden over de grenzen van humor.

Humor komt in veel verschillende vormen voor en vaak is het gebaseerd op een onverwachtheid. Dit kan een kwinkslag zijn wanneer het niet 'hoort' te komen of woorden die anders gebruikt worden dan normaal. Kortom het moet anders zijn dan normaal, iets onverwachts hebben. Aangezien wij maatschappelijke standaarden hebben die vertellen wat serieus dient behandelt te worden en wat niet, zit humor vaak in het confronterende. Het onverwachtse grove. Ik zelf hou erg van grove humor en ben wellicht een beta wetenschapper pur sang en daardoor wellicht wat rechtlijnig in het doortrekken van argumenten.

Inderdaad, er wordt niet steeds gelachen om de inhoud, maar om de originaliteit en de creativiteit van de grap. Wat je zegt is zeer juist: humor confronteert, het houdt ons een spiegel voor, het is een uitlaatklep, het lokt discussies uit, het roept vragen op, het bekritiseert,... Juist omwille van het bovenstaande, kan alles het onderwerp van humor zijn. Niets is immers verheven boven kritiek.

In de lijn daarvan vind ik dus ook dat humor altijd moet kunnen, echter het is onnodig en stomzinnig om mensen te gaan kwetsen. Dus als ik weet dat iemand moeite kan gaan hebben met mijn grap, dan wacht ik even en maak ik het desnoods bij iemand anders. Ik ga de confrontatie niet opzoeken, maar humor zou universeel moeten zijn, in mijn optiek. Dat betekend dus dat grappen over de dood, over geloof (welke dan ook), over ziektes en de naarste dingen die mensen elkaar aandoen moet kunnen. Wellicht dat niet iedereen er tegen kan of tegen de confrontatie met hun problemen kan en daar dien je wel een beetje rekening mee te houden.

Wederom eens. Sommigen grijpen dit aan om een poging te wagen humor af te bakenen: je mag niet lachen met x, want dat kwetst mensen. Ik beschouw dat echter niet als een grens aan humor, maar als een grens aan het gebruik van humor. Bepaalde grappen maak je gewoonweg niet in een bepaald kader (bijvoorbeeld een grap over joden tijdens een herdenkingsplechtigheid voor de Tweede Wereldoorlog), maar dat betekent niet dat je nooit grappen over joden mag maken. Er zijn eenvoudigweg geen grappen die iedereen leuk vindt, maar dat kunnen we ook niet verwachten van humor. Bij humor ziet iedereen het humoristische van de situatie in, ook al kun je er zelf niet mee lachen. Met kwetsende opmerkingen is dat wat anders.

[Phys]

xkcd is geniaal. Nog een toepasselijk comic voor dit topic (en waar ik me om doodgelachen heb):

[ToonB]

nderdaad, er wordt niet steeds gelachen om de inhoud, maar om de originaliteit en de creativiteit van de grap.

Dit is een zeer sterk punt.

Niet zo lang geleden hoorde ik een grap waar ik wel om moest grijnzen, maar vooral omwille van de woordspeling.

Het is een grap die sterkte reacties kan uitlokken.

Verborgen inhoud

Waarom zaten alle Joden na de oorlog in een roeibootje?

antwoord: Ze waren nog niet volledig uitgeroeid

Ik vind de holocaust op zich echter geen grap, en ik ben zeker geen racist of anti-semitist of wat dan ook. Maar de woordspeling, in combinatie met een gevoelig onderwerp zorgde nu eenmaal voor een grijnsje.

Het is misschien wel een grensgeval, maar toch ...

Ik lachte zoals gezegd niet zozeer om de inhoud, maar om de woordspeling.

[bobbyjong]

Je geeft een typerend kenmerk van humor, het gebruiken van woorden en spelen met de betekenissen. Ik persoonlijk zie erg veel humor in situaties die totaal onverwachts zijn en waar dus ook geen intentie van humor in zit, des te grappiger vind ik de situatie. Bijvoorbeeld als een vrouw in een winkel struikelt en daardoor perongeluk een scheet laat die voor haar omstanders te horen is. Maar verder denk ik dat grappen relatief zijn ten opzichte van de toehoorders, en dat het bijna onmogelijk is om daar morele grenzen aan te stellen. Ik begrijp eerlijk gezegd ook niet waarom iemand dat zou willen. Ik denk overigens dat mensen humor of grappen vaak gebruiken om hun eigenlijke frustratie te uiten en boos worden.

[Klintersaas]

Niet zo lang geleden hoorde ik een grap waar ik wel om moest grijnzen, maar vooral omwille van de woordspeling.

Het is een grap die sterkte reacties kan uitlokken.

Maar verder denk ik dat grappen relatief zijn ten opzichte van de toehoorders, en dat het bijna onmogelijk is om daar morele grenzen aan te stellen. Ik begrijp eerlijk gezegd ook niet waarom iemand dat zou willen.

Wees er maar zeker van dat er mensen zijn die bepaalde soorten humor willen verbieden. Doorgaans omdat ze over weinig tot geen relativeringsvermogen beschikken of omdat ze willen ontsnappen aan kritiek op hun persoon of doen of laten. De Mohammedcartoons zijn daar overbekende voorbeelden van (hiermee wil ik de discussie echter geenszins een religieus tintje geven; ik heb mijn buik ondertussen wel vol van religiediscussie).

[ypsilon]

Leuk toeval, ik heb enkele weken geleden een redevoering gehouden over de grenzen van humor.

Interessant. In welk kader?

Inderdaad, er wordt niet steeds gelachen om de inhoud, maar om de originaliteit en de creativiteit van de grap. Wat je zegt is zeer juist: humor confronteert, het houdt ons een spiegel voor, het is een uitlaatklep, het lokt discussies uit, het roept vragen op, het bekritiseert,... Juist omwille van het bovenstaande, kan alles het onderwerp van humor zijn. Niets is immers verheven boven kritiek.

Ik ben het met je eens, maar toch even:

[advocaat van de duivel] Humor kan een vorm zijn om iets aan te kaarten, om discussie uit te lokken, om te bekritiseren. Aan andere vormen van kritiek zijn eveneens bepaalde beperkingen gebonden. Humor probeert die beperkingen te ontstijgen door meestal iets anders manifest te presenteren dan latent bedoeld wordt. Dikwijls zal die latente "waarheid" dan in het oog van de toeschouwer liggen, en die kunnen er natuurlijk een heel verkeerde draai aan geven, die in manifeste kritiek niet gedoogd zou worden. Verder kun je je eventueel afvragen waarom je een zwaarbeladen gegeven tot onderwerp van een grap zou maken, als de nadruk ligt op originaliteit, creativiteit, het onverwachte, op woordspelingen. [/advocaat van de duivel]

Wederom eens. Sommigen grijpen dit aan om een poging te wagen humor af te bakenen: je mag niet lachen met x, want dat kwetst mensen. Ik beschouw dat echter niet als een grens aan humor, maar als een grens aan het gebruik van humor. Bepaalde grappen maak je gewoonweg niet in een bepaald kader (bijvoorbeeld een grap over joden tijdens een herdenkingsplechtigheid voor de Tweede Wereldoorlog), maar dat betekent niet dat je nooit grappen over joden mag maken.

Dat vind ik een beetje vreemd verwoord. Humor kan altijd gezien worden als een akt, denk ik, en dat maakt de specificatie "het gebruik van humor" enigszins redundant. Bovendien zou je kunnen zeggen dat de context de grenzen van de humor uittekent. Dit ook als antwoord op:

Maar verder denk ik dat grappen relatief zijn ten opzichte van de toehoorders, en dat het bijna onmogelijk is om daar morele grenzen aan te stellen.

Zoals zo vaak als je zaken relatief bekijkt, komt élke grens te vervallen. Doorgaans is dat een onwerkbare situatie (zie bijvoorbeeld de discussie over cultuurrelativisme). Het kan zijn dat humor hier een uitzondering op vormt, maar dat moet dan verder beargumenteerd worden.

Ik begrijp eerlijk gezegd ook niet waarom iemand dat zou willen.

Tja, ik vind het niet goed, maar ik begrijp wel waarom men het soms zou willen: als men de humor ergens niet van inziet en bovendien diep emotioneel door het onderwerp van de grap geraakt wordt, bijvoorbeeld. Bovendien zou het feit dat niemand een dergelijke afbakening wil niet betekenen dat er eigenlijk niet over nagedacht moet worden.

Ik denk overigens dat mensen humor of grappen vaak gebruiken om hun eigenlijke frustratie te uiten en boos worden.

"Humor is lachen om niet te moeten huilen." (Ik heb geen idee waar dat citaat origineel vandaan komt.)

[ToonB]

Om een ander voorbeeld te geven:

ik ken persoonlijk een dwerg (of beter: Iemand met dwerggroei). De persoon in kwestie, en vaak ook de mensen er rondom, vinden het grappig om er grapjes over te maken, net omdat het zo een speciale eigenschap is.

Kleine woordspelingen als: "Doe niet zo uit de hoogte", of "Later als je groter bent snap je het wel" (terwijl de persoon in kwestie 19 is).

Maar in sommige situaties voelt de groep gewoon aan dat een mopje erover gewoon niet gepast is, of dat er betere tijdstippen zijn.

Als je dit ook aanvoelt met humor over bv de dood, dan moet het allemaal kunnen volgens mij.

Het klinkt misschien cliché, maar: 'It's only funny until someone gets hurt.' heeft een grote waarheidswaarde bij humor denk ik.

Als we op een ongepast moment er een grapje over zouden maken, (waar hij overigens zelf vaak al even hard mee lacht en meespeelt), dan zouden we hem misschien kwetsen. En dan is het geen humor meer.

Dus de vraag: Kan er gelachen worden met bv. de dood:

Mijn gevoel is: Het feit dat men lacht wil zeggen dat het kan. Maar probeer aan te voelen wanneer het grapje geen lach zal uitlokken. Op dat moment is het geen grap meer, maar vaak een belediging.

Zelfs als de grap niet gaat over het onderwerp in kwestie.

Als je op een begrafenis bent, ga je niet tegen de persoon naast je zeggen: 'Ken je die van die kameel in de woestijn ?', omdat het tijdstip gewoon vreselijk ongepast is, terwijl dat eigenlijk niet eens iets met de dood te maken heeft.

Bij mij komt het er dus op neer (nog eens herhaald):

Weet wanneer een grap past. En als er dan gelachen wordt - door iedereen die de mop snapt - is het gepast, en moet het dus kunnen.

Is dit niet het geval: dan paste de mop niet, en heb je mogelijk iemand gekwetst.

[1207]

Het klinkt misschien cliché, maar: 'It's only funny until someone gets hurt.' heeft een grote waarheidswaarde bij humor denk ik.

oneens

bij elke mop zul je wel iemand vinden die zich gekwetst voelt.

in principe kent humor geen grenzen. individueel hangt het er vanaf.

een jood die joden of holocaustmoppen verteld is iets helemaal anders dan dat de neonazi die verteld

[ypsilon]

Bij bovenstaande lijkt de consensus me te zijn dat slechts context de grenzen van humor bepaalt. Misschien kan deze discussie nog wat leven ingeblazen worden. In ieder geval kan bovenstaande op dit moment als inleiding beschouwd worden bij eventuele discussie over een meer specifiek geval (dat een kleine mediarel heeft teweeggebracht hier in Vlaanderen).

<object width="425" height="350"></param></param><embed src="" type="application/x-shockwave-flash" wmode="transparent" width="425" height="350"></embed></object>

Voor zij die niet weten waar het over gaat: bovenstaand filmpje (dat ik zelf, in alle eerlijkheid, vrij geestig vond) is een fragment uit "Het gesproken dagblad", een wekelijkse satirische rubriek in Man Bijt Hond die getypeerd wordt door het archaïsch voorkomen. Verscheidene leden van de joodse gemeenschap hebben zich (in hun eigen woorden) verontwaardigd en geschokt uitgelaten over het filmpje. Een medewerker van Joods Actueel liet het filmpje op de site voorafgaan door een spotprent met het stereotype van de jood in de jaren dertig (haakneus, baard, venijnige, op geld belustte blik, jullie kennen het plaatje).

De reacties zijn - indien ik mij deze snelle conclusie kan permitteren - van twee strekkingen: bij één groep stuit dit filmpje gewoon tegen de borst. Dat vind ik begrijpelijk. Bij het plat préférée-incident had Claude Marinower het er nog over dat een zekere gevoeligheid bij de Joden niet hoeft te verwonderen. En daar heeft hij gelijk in. Bovendien geldt voor veel humor dat niet iedereen alles grappig zal vinden. In de laatste plaats zij die op de korrel genomen worden, al hebben precies de joden een rijke voorgeschiedenis van ironie met zichzelf.

De andere groep (waar Marinower deze keer het voortouw neemt) heeft het meer specifiek over het gevaar van de karikaturen en stereotypen in het fragment. Dat gevaar valt vrij eenvoudig te illustreren a.d.h.v. de vele spotprenten uit de jaren '30, inderdaad. Mij lijkt het echter dat deze stereotypen vandaag zodanig een reukje hebben, en zodanig overdreven zijn hier, dat niemand ook maar kan denken dat er een grond van waarheid achter schuilgaat. Uit onderzoek blijkt overigens dat het kennen van stereotypen geen voldoende of noodzakelijke voorwaarde is voor daadwerkelijke stereotypering (i.e. mensen beoordelen en categoriseren a.d.h.v. een stereotype). Bovendien weten we allemaal dat wie zijn geschiedenis niet kent, gedoemd is ze te herhalen. Satire kan hier best een plaats in spelen. In dat kader had men dit filmpje beter kunnen aangrijpen om een sereen debat over het gevaar van stereotypen te voeren.

Ik kan me enkele opmerkingen in de kantlijn niet laten, omtrent de context van het filmpje. In deze satirische rubriek worden vaker bepaalde bevolkingsgroepen op dergelijke wijze op de korrel genomen. Indien men simpelweg het gevaar daarvan wou signaleren, waarom doet men het dan nu pas? Verder hameren allen die zich hierdoor geraakt voelden erop dat dit de zoveelste blijk is van ongevoeligheid voor kwesties die bij de joodse gemeenschap tot vandaag leven. De ironie is uiteraard dat het filmpje net daarop inging, dat die ook niet, zoals meestal wel het geval is, ongemerkt weer in de vergetelheid verdwenen. Maar, zoals gezegd, die gevoeligheden zijn niet onbegrijpelijk. Daarmee zitten we opnieuw met de vragen van de voorafgaande discussie.

Mijn beschouwing is meteen wat aan de lange kant, maar ik hoop dat hier nog wat (sereen) debat inzit.

[Klintersaas]

Voor zij die niet weten waar het over gaat: bovenstaand filmpje (dat ik zelf, in alle eerlijkheid, vrij geestig vond)

Je bent niet de enige.

De reacties zijn - indien ik mij deze snelle conclusie kan permitteren - van twee strekkingen: bij één groep stuit dit filmpje gewoon tegen de borst. Dat vind ik begrijpelijk. Bij het plat préférée-incident had Claude Marinower het er nog over dat een zekere gevoeligheid bij de Joden niet hoeft te verwonderen. En daar heeft hij gelijk in. Bovendien geldt voor veel humor dat niet iedereen alles grappig zal vinden. In de laatste plaats zij die op de korrel genomen worden, al hebben precies de joden een rijke voorgeschiedenis van ironie met zichzelf.

Dat de Joodse gemeenschap gevoeligheden heeft (zoals elke andere gemeenschap), begrijp ik ten volle. Dat die gevoeligheden - gezien hun eeuwenlange vervolging met als hoogtepunt de Holocaust die niet eens heel erg lang geleden plaats vond¹ - terecht zijn, begrijp ik eveneens. Dit filmpje refereert echter nergens aan deze gruwelen en heeft uitsluitend betrekking op typisch joodse/Joodse² stereotypen, zoals elke godsdienst/volk er heeft. Natuurlijk is hokjesdenken gevaarlijk en natuurlijk zijn mensen individuen, maar zoals je zelf al zegt, zijn humoristisch bedoelde stereotypen vaak zo overdreven dat er geen gevaar meer in schuilt.

Er gaat echter geen week voorbij of de Joodse gemeenschap staat op haar achterste poten (de ene keer al meer terecht dan de andere). De forel in botersaus, Bert Anciaux (ik ben overigens geen Anciauxfan, maar ik schaar me volledig achter zijn - misschien wat ongelukkig getimede en geformuleerde - uitspraak), "Het gesproken dagblad", de grappen van Philippe Geubels (die ik best kon smaken) en dan vergeet ik er ongetwijfeld nog een heel pak. Zonder op al deze voorbeelden dieper in te gaan, vrees ik dat de Joden een nieuw stereotype aan het creëren zijn, namelijk dat van humorloos volkje, gespeend van elk relativeringsvermogen.

¹ Al vind ik het belangrijk om hier te vermelden (alhoewel het eigenlijk gemeengoed is) dat de Joodse gemeenschap niet de enige groep was die gestigmatiseerd werd tijdens het regime van nazi-Duitsland (terwijl bepaalde joden en joodse strekkingen dit toch willen laten uitschijnen). We mogen immers nooit de zigeuners, de homo's, de gehandicapten,... vergeten die het even hard te verduren kregen.

² "Joodse" (met hoofdletter) heeft betrekking op het Joodse volk, "joodse" (met kleine letter) op de joodse godsdienst. In het grootste deel van mijn post gebruik ik de variant met hoofdletter, terwijl beide zouden kunnen. Ik wilde toch even één keer het onderscheid maken.

PS: Deze reactie is wat minder uitgebreid/hoogstaand dan die van ypsilon, maar het ontbreekt me momenteel aan tijd en inspiratie. Wanneer de discussie vordert, kom ik er zeker op terug.

[E.Desart]

Bij bovenstaande lijkt de consensus me te zijn dat slechts context de grenzen van humor bepaalt.

.......

.....Verscheidene leden van de joodse gemeenschap hebben zich (in hun eigen woorden) verontwaardigd en geschokt uitgelaten over het filmpje. Een medewerker van Joods Actueel liet het filmpje op de site voorafgaan door een spotprent met het stereotype van de jood in de jaren dertig (haakneus, baard, venijnige, op geld belustte blik, jullie kennen het plaatje).

Ik denk dat het nuttig of zelf noodzakelijk is dit filmpje en de reactie van de Joodse gemeenschap te bekijken in de timing.

Ik vond het een grappig filmpje, en de boodschap terecht.

Dit filmpje is niet zomaar een losstaand feit of humor, maar naar mijn mening sterk gemotiveerd door een steun zoeken, in functie van de directe of indirecte kritieken, voornamelijk nu richting Bert Anciaux nu die op zijn eigen wijze indirect commentaar gaf op de recente oorlog.

Bekijk alle filmpjes om enige bijkomende context te hebben.

http://joodsactueel.be/2009/02/03/man-bijt...ak-in-de-media/

Er wordt gesproken over het filmpje op zich, maar het filmpje geeft wel degelijk een boodschap gerelateerd aan recente gebeurtenissen. De humor wel of niet, dient in het licht van de timing gezien te worden. De discussie over of dit nu wel humor was, binnen de context van het type programma waarin het getoond werd (wat een belangrijke factor is voor de beoordeling van het filmpje), was gewoon weer eens een aanleiding.

Betreffende Bert Anciaux

http://columns.skynetblogs.be/post/6661074...anisaties-op-zi

Klintersaas, ik sta volledig achter jouw fijn berichtje, ook in functie van je reactie op Anciaux's commentaar.

30 januari 2009

Laatste Nieuws: Luc Van Der Kelen

Het ergst komt nog de verklaring aan van Etienne Vermeersch: ‘ Het is niet zijn eerste stommiteit en zal zijn laatste niet zijn. Laten we er dus maar niet te zwaar aan tillen’, zei de moraalfilosoof. Genadelozer kun je een politicus niet afmaken.

Volgens mij is deze informatie een foute representatie van Prof. Vermeersch:

Voor zover ik het begreep zegde Vermeersch dat hij niet te zwaar tilde aan WAT Anciaux op zijn blog zegde maar vond het politiek niet verstandig en zegde inderdaad: "Het is niet zijn eerste stommiteit en zal zijn laatste niet zijn.".

Dit is echter wel iets totaal anders dan vermeld in het laatste nieuws.

Het was dankbaar voor andere partijen om dit event te gebruiken tegen Anciaux.

[E.Desart]

'k vind dat ik mijn vorige post onduidelijk geformuleerd heb.

Wat ik bedoel is je kan humor (in dit geval het gewraakte filmpje)

1. Op zich beschouwen.
   
   Hier ga je dan de gebruikte beelden evalueren in functie van een potentieel effect. De ethiek, de karikaturen, het grappige of het smaakloze in functie van wel of niet terechte gevoeligheden en links naar historie.
   
   .
2. In de context van een satirisch programma beschouwen. Hier gelden bovenstaande argumenten, maar dienen gesteld te worden binnen de context van het type programma en hoe evenwichtig dat dit opgebouwd is in functie van andere bevolkingsgroepen en overtuigingen.
   
   .
3. In de context van de recente gebeurtenissen waardoor de film getoond/getriggerd werd (timing). Dit gaat veel verder dan de beelden op zich omdat het ook een (deels verborgen) statement inhoud (als is het verpakt in satire).
   
   Men kan de ergernis hier mogelijk ook verpakken door de discussie publiek op 1. toe te spitsen omdat 3. te gevoelig ligt.

[Ensiferum]

http://www.thestar.co.uk/news/Sledge-death...ger-.4957736.jp

Wat denken jullie hiervan? Een Brits meisje kwam op het leven bij een stom ongeluk. Op de website Sickipedia (waar je ook talloze grappen over onder andere racisme, verkrachting, moord en kanker kunt vinden) zijn nu talloze grappen over haar dood te vinden. In het artikel is nu sprake van mogelijk juridische actie tegen de sitehouders en/of de leden die de grappen online hebben geplaatst.

Vrijheid van meningsuiting of internetpesten? De eerste twee w's in elke url maken het natuurlijk lastig om actie te ondernemen, maar het blijft discussiewaardig.