Hoe blijven orkanen op jupiter draaien?

[Wonders]

Hallo, ik ben Neeltje (10 jaar) en heb via Pharos jullie link gevonden. Nou is mijn vraag: hoe kan het dat op Jupiter orkanen kunnen blijven draaien? En hoe kan het dat die reuze-orkaan al 3000 jaar draait en op dezelfde plaats blijft?

[Jan van de Velde]

Een orkaan op aarde ontstaat boven warm zeewater (meer dan 26,5°C), en zolang hij boven dat warme zeewater blijft groeit hij, hoe warmer het water hoe sterker hij groeit. De energie komt dan uit het condenseren van waterdamp in de regenbuien van de orkaan.

Op aarde "sterft" zo'n orkaan uiteindelijk vanwege drie redenen:

• hij komt terecht op land, en ondervindt daardoor meer weerstand (zoals een tol in het gras ook snel wordt afgeremd)
• hij komt terecht op land, en wordt daardoor niet langer gevoed door grote hoeveelheden warme waterdamp
• hij komt terecht boven kouder water en wordt daardoor niet langer gevoed door grote hoeveelheden warme waterdamp

Een orkaan op Jupiter heeft daar allemaal geen last van, daar is geen land of koud water. Verder draait die ook niet op de energie uit condenserende waterdamp, maar op warmte uit het binnenste van Jupiter.

Dan is er nog opvallend dat onze grote orkaan netjes even ver van de Jupiter-evenaar blijft, waar orkanen op Aarde onvermijdelijk afbuigen van de evenaar vandaan (en zo dus in elk geval áltijd ergens kouder water tegenkomen). Maar dat wordt heel ingewikkeld, en daarvoor zouden we goed moeten kijken naar de énorme verschillen tussen "weer" op Jupiter en weer op Aarde.

Er is trouwens niemand die kan zeggen dat die orkaan er al 3000 jaar is. Pas met de uitvinding en verbetering van de telescoop werd die orkaan voor mensen zichtbaar. Giovanni Domenico Cassini staat samen met Robert Hooke (bevestiging?) te boek als de ontdekker van die Rode Vlek, in 1665. We kunnen dus op zijn best zeggen dat de orkaan WAARSCHIJNLIJK al minstens 350 jaar rondraast. Waarschijnlijk, want de vlek varieert nogal zoals we nu weten. Tussen 1670 en 1830 hebben we eigenlijk geen goede gegevens, en het is dus zeker niet onmogelijk dat we nu naar een ándere (jongere) vlek zitten te kijken dan de vlek die Cassini en Hooke zagen.

VERPLAATST NAAR STERRENKUNDE

[Wonders]

Hallo Jan,

Bedankt voor je antwoord. Het is nu duidelijk!

[Jan van de Velde]

Graag gedaan. Ik vind dit ook voor een superslimme 10-jarige nog heftig om écht te begrijpen, maar het belangrijkste, geen oppervlakteweerstand en een steeds maar doorgaande energiebron, is je hopelijk écht duidelijk geworden.